Door de Zuid Limburgse heuvels scheuren groepjes wielrenners over de brede straten en door de smalle bospaden. Ze maken zich samen breed en passeren je ijlings als hun doel dit vereist. Hun gezamenlijke doel staat toe dat er een koploper voorop fietst en dat de anderen zich als een zwerm muggen focussen op eenzelfde punt. Die éénpuntigheid kent als doel ‘winnen’. En om dat doel te behalen is egoïstisch gedrag toegestaan. Dat er maar EEN persoon kan winnen, wordt als normaal beschouwd. Het wordt beleefd als persoonlijke triomf : the Dutch dream!

Sta even stil bij dit gedrag

Op het zelfde moment dat de jonge wielrijders zich inspannen om hun persoonlijke records te verbeteren, werk ik in de tuin. Ik wied het onkruid zevenblad. Ik steek de schop in de grond totdat ik de wortels heb blootgelegd. Ieder afzonderlijk plantje, groot of klein, dik of dun, is verbonden met hetzelfde wortelstelsel. Vanuit de wortels heeft elke plant dezelfde capaciteit om te groeien. De omstandigheden boven de grond , zoals water, lucht en licht, geven mede vorm aan de levenskrachten die in de wortels verblijven. Het is voor het geheel van geen enkel belang hoe groot, klein, dik of dun een afzonderlijk plantje is. Het gaat om een gezamenlijk veld van energie.

Bomen zijn ook verbonden met elkaar via hun wortels. Iedere boom is deel van een groot bomenstelsel en is ook verbonden met dit grotere geheel.
Verbondenheid is heel natuurlijk bij planten en dieren. Als we dieren in groepen waarnemen zijn ze dan verbonden met elkaar? Zijn de schapen die zich als kudde verplaatsen verbonden met elkaar? Is er verbondenheid bij een zwerm bijen of een school vissen? Verbondenheid impliceert een relatie . Maar is verbondenheid daarmee hetzelfde als het hebben van een relatie? Een relatie veronderstelt wederzijdse beïnvloeding ( ten goede of ten kwade) terwijl verbondenheid geen wederkerig karakter hoeft te hebben. Bij verbondenheid gaat het om de ervaring deel te zijn van een groter geheel. Het is een diep religieuze ervaring.

Terug naar het zevenblad. Het onkruid is op die plek verbonden met een veelheid aan andere planten en met allerlei diersoorten die op in die plek vertoeven. Maar daarnaast is het kruid onlosmakelijk verbonden met het water, met de lucht en het licht. Een mens heeft op zijn plek op aarde diezelfde verbondenheid als dit kruid. Een mens is omgeven door veel andere mensen, dieren en planten, en net zo afhankelijk van water, lucht en licht als het onkruid. Het zou dus voor de hand liggen om je als mens verbonden te voelen. Als we naar jonge kinderen kijken, kunnen we nog een glimp van die verbondenheid opvangen. Aan jonge kinderen zien we dat verbondenheid een natuurlijke staat van zijn is. Het zit als het ware in ons cel geheugen. Helaas raken we deze natuurlijke staat van mens zijn vaak kwijt.

Onze samenleving is georganiseerd via grote instituten en bedrijven die gedomineerd worden door een complex stelsel van regels. Mensen functioneren er als afzonderlijke individuen en vechten voor de hoogste positionering in de rangvolgorde. Binnen dit spel is het geoorloofd, en wordt het zelfs aangemoedigd, om het eigen belang voorop te stellen . Samenwerken moet: maar dan wel binnen de strak geplande verbale afspraken. Het gevolg is dat mensen de verbondenheid met zich zelf kwijt raken En dus ook met het Grotere geheel. Een mens die zich als afzonderlijk individu beschouwt , ziet een boom en een dier ook als een losse eenheid of zelfs als een ding. Voor zo’n mens is het gemakkelijk om een boom te kappen of een dier te doden zonder respect te tonen voor het levende wezen dat in de boom en in het dier woont.

Maar daar waar mensen geraakt worden door het leven, hetzij door inzichten of door ziekte of verlies, kan opnieuw het gevoel van verbondenheid ontstaan. Dan wordt het een persoonlijke keuze om verbondenheid toe te laten in het menselijke bestaan. De crises van ons eco systeem herinnert velen eraan hoe kwetsbaar we als mens zijn als we ons niet verbinden met het grotere geheel. We worden wakker geschud door aardbevingen, klimaatveranderingen en een enorme vervuiling in lucht, water en grond.

En toch blijft onze samenleving de droom voeden van persoonlijke victorie. Een droom die zoveel mensen misleidt. Diep in ons celgeheugen, het geheugen van ons hart, leeft de wens om ons als mens te verheffen. Het is het verlangen om boven onze persoonlijke beslommeringen en tekortkomingen uit te mogen groeien tot een volwaardig mens. Het is DIE wens die aangeraakt wordt, maar helaas op een verkeerde manier.
Als we ons herinneren en beseffen dat we verbonden zijn met elkaar dan begrijpen we dat de prestatie van één persoon niet enkel een persoonlijke daad is. Een mens die een unieke prestatie levert, kan dit alleen als er een fundament is van mensen die bereid zijn de bouwstenen te leveren waarop iets neergezet kan worden. Het is een gezamenlijke daad! Vanuit verbondenheid is er iets bereikt dat dienend is voor de hele groep.