Wat een kind werkelijk nodig heeft om te groeien en zelfvertrouwen te ontwikkelen is onvoorwaardelijke liefde, vertrouwen en respect. Dat houdt in dat we ze accepteren zoals ze zijn. Maar hoe doe je dat?
Werkelijke acceptatie betekent: je kind laten zijn zoals hij is
Een kind dat lekker bezig is met rust laten is een teken van acceptatie. Je bent misschien snel geneigd om in te grijpen: ongevraagd advies geven bijvoorbeeld. “Zou je niet …” of “Je kunt ook ….”. Maar wat je eigenlijk ongewild overbrengt is: zoals jij het doet is het niet goed (genoeg).
Luisteren zonder iets te zeggen is óók een teken van acceptatie. Je kind komt met een verhaal en jij luistert zwijgend. Zegt hooguit dingen als: hm, oh. Je betrokkenheid komt tot uiting in je houding, je kijkt het kind aan en straalt uit dat je nieuwsgierig bent. Je parkeert je eigen gedachten even in je achterhoofd en concentreert je volledig wat je kind je vertelt. Op deze manier geeft acceptatie je kind de ruimte om zijn eigen gedachtengang af te maken en tot een eigen oordeel of inzicht te komen.
Je kunt nog een stapje verder gaan en het kind aanmoedigen om verder te praten. Je kunt dan dingen zeggen als : “Vertel verder. Ik luister”, “Wat vind je daarvan?” “Hoe was dat voor jou?”, enz. Je drukt daarmee uit dat je werkelijk wilt weten wat het kind te vertellen heeft, dat je geïnteresseerd bent in hoe het voor hem is, dat het de moeite waard is wat hij te vertellen heeft.
Actief luisteren betekent dat je actief probeert te begrijpen wat de betekenis is van wat je kind vertelt. Je geeft in je eigen woorden weer hoe je het begrepen hebt, zodat je kind dat al dan niet kan bevestigen. Het zijn zinnen met “jij” erin. Bijvoorbeeld: “dus jij zou willen dat …”, “als ik het goed begrijp dan weet je niet hoe je …”, “je bent daar best boos over, of niet”, enz. Je stemt je af op je kind en laat je eigen ideeën en gevoelens er buiten. Het geeft je kind onnoemelijk veel ruimte om zich te uiten. Hij voelt zich geaccepteerd en krijgt de gelegenheid om zelf tot inzichten en oplossingen te komen. Heel belangrijk om zelfvertrouwen te ontwikkelen.
Meer lezen? Thomas Gordon – Luisteren naar kinderen. ISBN 90 10 01615 3
Democratie in actie, daar heb je heel wat kernkwaliteiten voor nodig! Je moet een gevoel voor rechtvaardigheid hebben, inclusief kunnen denken (de belangen van anderen zijn net zo belangrijk als die van jou), kunnen omgaan met 'anders', of dat zich nou in kleding, gebruiken of manier van denken uit en op een heldere, vriendelijke manier kunnen zeggen wat je belangrijk vind.
Dat leer je niet uit boeken. Daar heb je een goede voedingsbodem voor nodig. Een omgeving waarin je deze kwaliteiten kunt ontwikkelen. Een plek waar democratische deugden kunnen groeien. Dit nummer daagt uit tot nadenken over onze taak als opvoeder in het opbouwen van een democratische samenleving.
Bij Educare 2014, jaargang 32, nummer 3.
Artikel op basis van het katern uit Educare 2005, jaargang 22 nummer 2, geschreven door Sylvain Lelarge.
Neem twee simpele badkamerspiegeltjes, plak ze met ducttape aan elkaar, en zet dat op kinderooghoogte in een hoek van 90 graden op een kast of in de vensterbank. Zet er iets voor, zeg niets, gun het kind de eigen ontdekking van eindeloos doorgaande voorwerpen. Bedwing vooral je neiging om uit te leggen hoe het werkt. Daarmee ontneem je het kind de kans om het zelf te bedenken. En dat zou jammer zijn.
Sinterklaas tast weer diep in de buidel om alle kinderen het mooiste speelgoed te geven dat hij kan vinden. Helaas leidt al dat dure speelgoed niet vanzelfsprekend tot rijk spel. Wat is rijk spel, en welk speelgoed lokt fantasievol spel uit?