Zowel thuis als op school moeten er allerlei beslissingen genomen worden. Als de volwassenen alleen beslissen en kinderen zich simpelweg hebben aan te passen, kan dat leiden tot conflicten en protest. Als kinderen echter eerst gehoord worden en ook mee mogen beslissen over zaken die hen aangaan, merk je dat zij zich beter aan de gemaakte afspraken houden. Maar hoe pak je dit nou aan?
Organiseer een OOR: Overleg Over Regels
Een OOR is voor volwassenen èn kinderen. Je kunt allemaal punten inbrengen waar je een oplossing voor zoekt. Laat één van de kinderen voorzitter zijn (eventueel met behulp van een volwassene). Deze persoon leidt de vergadering, die in grote lijnen als volgt is opgezet:
-
Agenda: De voorzitter vraagt iedereen aan te geven of hij of zij een punt heeft voor de vergadering en kort aan te geven waar het over gaat (in één zin!).
-
Eerste punt: Om de beurt komen alle ingebrachte overlegpunten aan bod:
-
Toelichting: De eerste persoon legt vervolgens uit wat het dilemma precies inhoudt.
-
Reacties: Vervolgens krijgt iedereen de gelegenheid hierop te reageren; dat kan een uitgebreide reactie zijn of slechts de woorden ‘geen commentaar’. In deze ronde is het de bedoeling dat iedereen luistert naar alle argumenten zonder hierop alvast te reageren. Je mag een ander dus niet onderbreken!
-
Meer reacties: Als hier behoefte aan is, mag iedereen nog een ronde reageren op wat er tijdens de vorige ronde gezegd is.
-
Voorstel: Vervolgens kan de persoon die het dilemma neergelegd heeft, een voorstel doen voor een oplossing of een beslissing. De voorzitter vraagt of iedereen het hiermee eens is.
-
Tegenvoorstel: Aan de personen die zich niet in dit voorstel kunnen vinden, vraag je om een tegenvoorstel. De voorzitter vraagt weer of iedereen zich hierin kan vinden.
-
Beslissing: Het voorstel waar iedereen zich in kan vinden, wordt aangenomen. Wanneer je hier niet direct uitkomt, kun je het beste het dilemma een weekje laten liggen. Meestal wordt er gedurende de week een oplossing gevonden.
-
-
Volgende punt: Hierna is de volgende persoon aan de beurt om een dilemma voor te leggen en herhaal je stap a tot en met f.
-
Afsluiting: Sluit de vergadering af met ‘de mop van de week’ – zo blijft de humor erin!
Nog enkele algemene spelregels:
- Let erop dat een vergadering niet te lang duurt.
- Zorg dat het duidelijk is over welke punten kinderen kunnen beslissen (hoe lang mag je op de trampoline) en over welke punten geen discussie mogelijk is (er wordt aan het eind van de dag opgeruimd).
- Iedereen luistert naar elkaar: alleen praten als het je beurt is en niet de ander onderbreken.
- Streef ernaar samen een bevredigende oplossing te vinden: een oplossing dus waar iedereen zich in kan vinden. Voorkom ‘meeste stemmen gelden’, omdat er dan altijd een minderheid ontevreden is!
Kenmerkend voor deze democratische manier van gesprek voeren en beslissingen nemen is dat iedereen gehoord wordt. Daarnaast is er respect voor ieders mening; of je nu de enige bent of bij de meerderheid hoort.
Deze vorm van democratische besluitvoering wordt toegepast op Aventurijn, een school waar kinderen mogen leren van het leven zelf. Op www.aventurijn.org/category/columns vind je meer artikelen over democratisch onderwijs.
Deze hele maand extra aandacht voor democratie:
Op het Educare Netwerk heeft de redactie een groep ‘Democratie kun je leren’ opgezet waar je ervaringen kunt delen over het opvoeden van kleine democraten. Hier kun je tevens de kiesschijf, een Educare katern over democratie en een interview over democratisch opvoeden van Marijke Sluijter met Micha de Winter downloaden. Kijk dus snel op: http://opvoedingenonderwijs.ning.com/group/democratiemoetjeleren
Error thrown
Call to undefined function ereg()