Een van de lastigste dingen om te leren is misschien wel het leren omgaan met regels en afspraken. Je leert het snelst een nieuwe vaardigheid als:

• Je het het leuk vindt om te doen;
• Je het zelf hebt bedacht;
• Je er zelf om gevraagd hebt;
• Je er pas mee te maken krijgt als je eraan toe bent.

Regels en afspraken voldoen meestal niet aan deze voorwaarden. Je leert natuurlijk ook wel snel van straf, maar daarbij leer je meestal ook die straf te vermijden door je stiekem juist niet aan de regels te houden…

Opvoeders hebben natuurlijk liever dat kinderen zich met overtuiging aan de regels houden, gewoon omdat dat voor iedereen, dus ook voor het kind, veel prettiger is. Hoe kun je je kinderen dan leren omgaan met regels en afspraken op een manier die voor iedereen plezierig is?

Door het spel Sterrenhemel te spelen leer je zelf regels bedenken, afspraken maken en je hieraan houden. Het is leuk om te doen en je kunt het zo makkelijk of ingewikkeld maken als je zelf wilt.

Zo speel je het:

Leg een tekenpapier in het midden en ga er met twee tot vier personen omheen zitten. (Leg de kleurpotloden ook meteen klaar!) Teken nu met een blauw kleurpotlood een cirkel en vraag alle deelnemers om beurten een ster te tekenen. Ga door tot de cirkel redelijk vol zit, maar er nog wel ruimte is voor het ruimtereizen dat we hierna gaan doen.

Geef nu eerst zelf een eenvoudige regel, bijvoorbeeld: “Reis met je ruimteschip (kleurpotlood) van de ene naar de andere ster. Je kunt alleen ronde lijnen maken en kunt niet over de lijnen die er al staan.”

Waarschijnlijk ontstaan er meteen al discussies over wat je niet hebt gezegd: waar je moet beginnen en of je al dan niet meerdere keren op een ster mag landen. Dat mogen ze dan zelf bedenken.

Als je het spel nogmaals speelt, verander je de regels. Nu laat je bijvoorbeeld alleen maar rechte lijnen tekenen. Of je mag pas landen als je minstens één keer over een lijn bent gevlogen, of…

Speel het spel daarna nog eens en vraag de deelnemers welke afspraken ze zelf willen maken. Al doende ontdekken ze vanzelf alle mogelijkheden. Spelenderwijs leren ze onderhandelen en zich aan afspraken houden. Precies wat je wilt voor toekomstige burgers van een democratisch land!

NB – In dit spel zitten nog veel meer vaardigheden verborgen. Wil je weten welke? Kijk dan op www.zinvoltekenenmetkinderen.nl voor de volledige uitleg:
www.zinvoltekenenmetkinderen.nl/312/e-cursus/tip-zinvol-tekenen-8

Deze hele maand extra aandacht voor democratie:

Op het Educare Netwerk heeft de redactie een groep ‘Democratie kun je leren’ opgezet waar je ervaringen kunt delen over het opvoeden van kleine democraten. Hier kun je tevens de kiesschijf, een Educare katern over democratie en een interview over democratisch opvoeden van Marijke Sluijter met Micha de Winter downloaden. Kijk dus snel op: http://opvoedingenonderwijs.ning.com/group/democratiemoetjeleren