Democratie moet je leren. De ervaringen in je jeugd en je opvoeding spelen hierbij een belangrijke rol. Geen kind wordt als democraat geboren en elke generatie zal zich het democratisch denken en handelen zelf eigen moeten maken. Dat lukt niet met autoritair opvoeden, maar net zo goed niet met anarchie. Leren hoe onze democratie in elkaar zit alleen is ook niet voldoende. Kinderen hebben vooral ervaringen nodig waardoor zij stapsgewijs opgroeien tot jonge democraten.
Volgende week gaan de volwassenen naar de stembus om te kiezen voor een politieke partij. Wij gaan staan voor onze keuzes. En we nemen hopelijk ook verantwoordelijkheid voor wat we kiezen. Een kind dat mag kiezen en verantwoordelijkheid voor zijn keuzes leert dragen, verwerft een van de vaardigheden die een democratisch burger nodig heeft.
Verantwoord kiezen moet je leren. Niet teveel keuzemogelijkheden ineens en met duidelijke grenzen. Naarmate het ouder wordt, geef je je kind meer keuzemogelijkheid en daarmee meer verantwoordelijkheid. Neem daarom af en toe de tijd om te zien of de keuzevrijheid van je kind nog past bij zijn/haar leeftijd.
Maak de keuzevrijheid van je kind zichtbaar met de kiesschijf!
Benodigdheden:
De kiesschijf en een rood en een groen kleurpotlood.
Klik hier om de kiesschijf te printen. Hierop staan vragen over keuzevrijheid die kinderen kunnen beantwoorden in kleur. Met rood geven ze aan hoeveel de ouders bepalen, met groen hoeveel zij zelf bepalen. Zo zie je in één oogopslag of een kind veel of weinig vrijheid in zijn keuzes ervaart.
Keuzevrijheid is ook afhankelijk van leeftijd: een jong kind heeft de veilige grenzen die de ouders aangeven nodig; een ouder kind heeft steeds meer vrijheid nodig, maar krijgt dan ook de daarbij behorende verantwoordelijkheid te dragen.
Het is leuk om de kiesschijf te bewaren en elk jaar een nieuwe in te kleuren. Zo kun je samen zien hoe de grenzen zich geleidelijk verleggen en overleggen waar meer of minder keuzevrijheid wenselijk is.
Als je docent bent, kun je de kiesschijf natuurlijk ook op school in laten vullen. Het geeft een mooie aanleiding tot een gesprek over kiezen, vrijheid en verantwoordelijkheid.
Deze hele maand extra aandacht voor democratie:
Op het Educare Netwerk heeft de redactie een groep ‘Democratie kun je leren’ opgezet waar je ervaringen kunt delen over het opvoeden van kleine democraten. Hier kun je tevens de kiesschijf, een Educare katern over democratie en een interview over democratisch opvoeden van Marijke Sluijter met Micha de Winter downloaden. Kijk dus snel op:
http://opvoedingenonderwijs.ning.com/group/democratiemoetjeleren
In dit nummer onder andere: Kinderen van nu verbazen zich over de Zwarte Piet van Vroeger, en niet alleen over zijn kleur. Wat? Een roe? Mocht hij slaan dan? En wie bepaalt wat zoet is, en wat stout?
De kinderen in Ridderkerk krijgen sinds kort lessen in ridderlijkheid: opkomen voor de zwakkeren, open en eerlijk zijn en contact blijven houden.
Het 'heerlijk avondje' met je ADHD'er, hoe je je dyslectische kind door de sinterklaasgedichten heen helpt. En hoe vier je sinterklaas met een kind met autisme, die niet van verrassingen houdt?
Leef jij de waarden die je belangrijk vindt? En hoe geef je daar vorm aan? Ben jij de vader/moeder/juf meester die jij je kind gunt?
En meer............
Bij Educare 2014, jaargang 32, nummer 3.
Artikel op basis van het katern uit Educare 2005, jaargang 22 nummer 2, geschreven door Sylvain Lelarge.
Onderwijsvernieuwing: iedereen ‘doet’ er aan. Er is echter één groep die nooit geraadpleegd wordt: de kinderen zelf! Zouden die ook mee kunnen praten over hun eigen onderwijs? Suzan Baldinger en Lex Hupe voegden de daad bij het woord en organiseerden in 2013 de eerste Kidscrowddag. Het bleek een schot in de roos! De resultaten waren echte eye-openers voor zowel de politiek als de leerkrachten. Het onderwijs gaat hiermee actief aan de slag in de toekomst. En de tweede Kidscrowddag is afgelopen maart gehouden!
Bij Educare 2014 nummer 3, pagina 6-9.
Brochure over 'Global education 3000': een internationaal uitwisselingsproject en trainingscentrum voor vernieuwende educatieve methodes. Dit project wordt gesteund door internationale bedrijven die educatie van het nieuwe millennium een warm hart toedragen.