Democratie moet je leren. De ervaringen in je jeugd en je opvoeding spelen hierbij een belangrijke rol. Geen kind wordt als democraat geboren en elke generatie zal zich het democratisch denken en handelen zelf eigen moeten maken. Dat lukt niet met autoritair opvoeden, maar net zo goed niet met anarchie. Leren hoe onze democratie in elkaar zit alleen is ook niet voldoende. Kinderen hebben vooral ervaringen nodig waardoor zij stapsgewijs opgroeien tot jonge democraten.
Volgende week gaan de volwassenen naar de stembus om te kiezen voor een politieke partij. Wij gaan staan voor onze keuzes. En we nemen hopelijk ook verantwoordelijkheid voor wat we kiezen. Een kind dat mag kiezen en verantwoordelijkheid voor zijn keuzes leert dragen, verwerft een van de vaardigheden die een democratisch burger nodig heeft.
Verantwoord kiezen moet je leren. Niet teveel keuzemogelijkheden ineens en met duidelijke grenzen. Naarmate het ouder wordt, geef je je kind meer keuzemogelijkheid en daarmee meer verantwoordelijkheid. Neem daarom af en toe de tijd om te zien of de keuzevrijheid van je kind nog past bij zijn/haar leeftijd.
Maak de keuzevrijheid van je kind zichtbaar met de kiesschijf!
Benodigdheden:
De kiesschijf en een rood en een groen kleurpotlood.
Klik hier om de kiesschijf te printen. Hierop staan vragen over keuzevrijheid die kinderen kunnen beantwoorden in kleur. Met rood geven ze aan hoeveel de ouders bepalen, met groen hoeveel zij zelf bepalen. Zo zie je in één oogopslag of een kind veel of weinig vrijheid in zijn keuzes ervaart.
Keuzevrijheid is ook afhankelijk van leeftijd: een jong kind heeft de veilige grenzen die de ouders aangeven nodig; een ouder kind heeft steeds meer vrijheid nodig, maar krijgt dan ook de daarbij behorende verantwoordelijkheid te dragen.
Het is leuk om de kiesschijf te bewaren en elk jaar een nieuwe in te kleuren. Zo kun je samen zien hoe de grenzen zich geleidelijk verleggen en overleggen waar meer of minder keuzevrijheid wenselijk is.
Als je docent bent, kun je de kiesschijf natuurlijk ook op school in laten vullen. Het geeft een mooie aanleiding tot een gesprek over kiezen, vrijheid en verantwoordelijkheid.
Deze hele maand extra aandacht voor democratie:
Op het Educare Netwerk heeft de redactie een groep ‘Democratie kun je leren’ opgezet waar je ervaringen kunt delen over het opvoeden van kleine democraten. Hier kun je tevens de kiesschijf, een Educare katern over democratie en een interview over democratisch opvoeden van Marijke Sluijter met Micha de Winter downloaden. Kijk dus snel op:
http://opvoedingenonderwijs.ning.com/group/democratiemoetjeleren
Heb jij de moed om te veranderen, voor jezelf op te komen, je plek in te nemen? Dat je durft te laten weten dat de manier waarop je moet leren niet bij je past, of dat je niet gelukkig bent op school. Dat je voor jezelf mag opkomen en dat iedereen dan een stukje opschuift. Net zo lang tot het schikt: iedereen in zijn schik is.
Het weer laat zich in deze dagen van alle kanten zien. Gebruik het, als inspiratiebron! Om te dansen, kunst mee te maken of je verbeelding uit te dagen. Of ga op schattenjacht om spullen te verzamelen voor bijvoorbeeld levensgrote mandala’s. Geef je over aan het weer en geniet van je mooiste herfst ooit.
Shael E’lani in gesprek met Hans Kunneman
Iedereen kent het wel: die magische momenten dat alles als vanzelf gaat en het mooier wordt
dan hij had durven dromen. Dan stroomt alles, krijg je energie van wat je doet en ben je gefocust, ontspannen en alert. Het zijn de dagen dat alles lekker loopt en je aan het eind van de dag uitgerust naar huis gaat en energie over hebt. Voor kinderen zijn het de dagen dat het fijn was op school, ze lekker hebben gespeeld en het leren gemakkelijk ging.
Basisscholen in Nederland zijn wettelijk verplicht om aandacht te besteden aan de verschillende
geestelijke stromingen in onze multiculturele samenleving.
Ineke Struijk deed onderzoek naar levensbeschouwing in het openbaar onderwijs en ontwikkelde dit overzicht van de kernwaarden van het openbaar onderwijs.